Uncategorized, Άρθρα, Ενημέρωση

Ποιοι βρίσκονται πίσω από το πρόσφατο μπαράζ δημοσιεύσεων σχετικά με την αξιοποίηση του Υδρογόνου;

Δημοσιεύτηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2021 από τον Charles Morris

Τα ενεργειακά στοιχεία υδρογόνου (Fuel Cells) είναι αμφιλεγόμενης χρησιμότητας για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Μερικοί κατασκευαστές, μεταξύ των οποίων η Daimler,  η Honda, η GM και η Volkswagen, έχουν αποκηρύξει αυτή την τεχνολογία ενώ η Toyota συνεχίζει να επενδύει σε αυτήν. Οι αντιτιθέμενοι στη χρήση του υδρογόνου αναφέρονται στην πολύ χαμηλή ενεργειακή αποδοτικότητά του, σε σύγκριση με εκείνη των συσσωρευτών, και αναρωτιούνται ποιος πράγματι να είναι ο λόγος για την εγκαθίδρυση μιας νέας πανάκριβης και τεχνολογικά σύνθετης υποδομής.

Από την άλλη πλευρά πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι το υδρογόνο πρόκειται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της βιομηχανίας και στους τομείς των βαρέων μεταφορών, της ναυσιπλοΐας και των αερομεταφορών.

Πολλά από τα δημοσιεύματα δείχνουν να αγνοούν αυτή τη διχογνωμία, όπως για παράδειγμα ένα πρόσφατο άρθρο στους New York Times το οποίο παρουσιάζει την τεχνολογία των ενεργειακών στοιχείων ως πολλά υποσχόμενη και ως αναπτυσσόμενη με στόχο την αντικατάσταση των κινητήρων εσωτερικής καύσης. Τα ABC News επίσης παρουσίασαν σε ένα επίσης πρόσφατο διθυραμβικό άρθρο το υδρογόνο ως το καύσιμο του μέλλοντος.

Είναι γεγονός ότι πολλοί πολιτικοί επιδιώκουν πολιτικά οφέλη από τις υπέρ του υδρογόνου κινήσεις τους. Ο Καναδάς και το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσαν μεγάλα επενδυτικά προγράμματα με στόχο την ανάπτυξη της «οικονομίας του υδρογόνου».

Τι βρίσκεται όμως πίσω από αυτήν την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για το υδρογόνο; Μια βασική εστία εντοπίζεται στις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο των ορυκτών καυσίμων. Το «Συμβούλιο του Υδρογόνου», μια ομάδα από λομπίστες στην οποία συμμετέχουν οι μεγαλύτερες εταιρείες πετρελαιοειδών αλλά και της αυτοκινητοβιομηχανίας εργάζεται δραστήρια προκειμένου να ενθαρρύνει επενδύσεις στον τομέα του υδρογόνου και των ενεργειακών στοιχείων και συνεχώς εκδίδει ανακοινώσεις στις οποίες περιγράφει με λαμπρά χρώματα το μέλλον των τεχνολογιών του υδρογόνου.

Ένα πρόσφατο άρθρο στο Desmog blog, εξηγεί με λεπτομέρειες τη δυναμική που διαθέτει η ανάπτυξη των τεχνολογιών του υδρογόνου και κατευθύνει τους αναγνώστες σε διάφορες άλλες πηγές πληροφόρησης προκειμένου να σχηματίσουν μια ολοκληρωμένη εικόνα των επιχειρημάτων και των δύο αντιτιθέμενων πλευρών.

Προκειμένου να καταλάβουμε τους λόγους για τους οποίους οι «μεγάλοι» των πετρελαιοειδών είναι τόσο φιλικά διακείμενοι στην ανάπτυξη των εφαρμογών του υδρογόνου είναι χρήσιμο να εξοικειωθούμε και με τον «κώδικα χρωμάτων» βάσει του οποίου το υδρογόνο κατατάσσεται σε κατηγορίες.

Όπως το DeSmog εξηγεί, «υπάρχουν πολλοί τρόποι να παράγεις υδρογόνο αλλά σχεδόν όλοι, στις τρέχουσες εφαρμογές, χρησιμοποιούν το φυσικό αέριο (Μεθάνιο) ως βασικό στοιχείο. Το παραγόμενο με την μέθοδο αυτή υδρογόνο ονομάζεται «γκρίζο υδρογόνο». Εάν όμως εφαρμόζεται ταυτόχρονα και σύστημα συλλογής και δέσμευσης του εκλυόμενου κατά την επεξεργασία άνθρακα τότε το παραγόμενο υδρογόνο ονομάζεται «μπλε υδρογόνο».

Υδρογόνο βέβαια μπορούμε να παράγουμε και από το νερό με τη διαδικασία της ηλεκτρόλυσης. Εάν η χρησιμοποιούμενη για το σκοπό αυτό ηλεκτρική ενέργεια προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές τότε μιλάμε για «πράσινο υδρογόνο».

Επί του παρόντος αυτού του είδους το υδρογόνο καλύπτει μόλις ποσοστό περίπου 1% της συνολικής παραγωγής υδρογόνου η οποία κυρίως χρησιμοποιείται σε βιομηχανικές εφαρμογές αλλά και στη διύλιση του πετρελαίου.

Θεωρητικά το «πράσινο υδρογόνο» θα μπορούσε να δώσει λύση σε δύο βασικά προβλήματα της προσπάθειας απαλλαγής μας από την οικονομία του άνθρακα. Θα μπορούσε να απορροφήσει την πλεονάζουσα, σε μερικές χρονικές περιόδους, ηλεκτροπαραγωγή από τις ανανεώσιμες πηγές η οποία, όταν δεν έχει τρόπο να αποθηκευτεί, απορρίπτεται. Θα μπορούσε επίσης να αντικαταστήσει σε διάφορες εφαρμογές τους συσσωρευτές όταν αυτοί αδυνατούν να ικανοποιήσουν συγκεκριμένες λειτουργικές ανάγκες όπως π.χ. σε ορισμένες βιομηχανικές εφαρμογές, στη ναυσιπλοΐα ή στις αερομεταφορές.

Σε ένα υποθετικό σενάριο, η πλεονάζουσα ενέργεια από μεγάλες μονάδες παραγωγής ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας, όπως είναι, για παράδειγμα, τα θαλάσσια αιολικά πάρκα, θα χρησιμοποιείται για την παραγωγή «πράσινου υδρογόνου» με τη μέθοδο της ηλεκτρόλυσης και το οποίο στη συνέχεια θα αξιοποιείται για την κίνηση αεροπλάνων, πλοίων, τραίνων κλπ. Τέτοια σενάρια παρουσιάζονται στις πολιτικές ηγεσίες (και διαφημίζονται και στο κοινό) από τις εταιρείες πετρελαίου και τους αντιπροσώπους τους. Εμφανίζονται βέβαια ως περιβαλλοντικά επωφελή χωρίς όμως ποτέ να διευκρινίζεται ότι χρειάζονται πολλές δεκαετίες προκειμένου να φτάσουν σε οικονομικά βιώσιμες κλίμακες.

Στην επίσημη ιστοσελίδα της Shell περιγράφεται η τρέχουσα κατάσταση ως εξής: Ενώ η εφαρμογή του «πράσινου υδρογόνου» μοιάζει να είναι ιδεώδης λύση για ένα μέλλον απαλλαγμένο από τον άνθρακα, η τεχνολογία αυτή θα απαιτήσει σημαντικό αριθμό ετών πριν αποκτήσει τα απαραίτητα ανταγωνιστικά οικονομικά μεγέθη. Εν τω μεταξύ το «μπλε υδρογόνο» θα στηρίξει τις εξελίξεις και θα δημιουργήσει τη αναγκαία ζήτηση από τον τομέα των μεταφορών προκειμένου να καταστεί εν καιρώ ανταγωνιστικό το «πράσινο υδρογόνο»

Με άλλα λόγια, οι εταιρείες πετρελαίου μας προσφέρουν μια ευκαιρία που θυμίζει έντονα τον Φάουστ. Αφήστε μας, λένε, να βγάζουμε και να πουλάμε πετρέλαιο για δέκα ή είκοσι χρόνια ακόμα και εμείς θα σας φτιάξουμε υποδομές υδρογόνου (με χρήματα των φορολογουμένων σας βεβαίως) οι οποίες κάποτε θα σας βοηθήσουν να επιτύχετε την επιδιωκόμενη μείωση του άνθρακα στην οικονομία σας.

Υπάρχουν όμως και άλλες αντιρρήσεις σε ότι αφορά τις εφαρμογές του υδρογόνου. Το άρθρο του Desmog τις αναφέρει εάν διαβαστεί στην ολότητά του. Μια μελέτη του συμβουλευτικού οίκου Wood MacKenzie προβλέπει ότι το «γκρίζο υδρογόνο» θα συνεχίσει να είναι το φτηνότερο της Αμερικάνικης αγοράς τουλάχιστο μέχρι το 2040. Άλλες μελέτες λένε ότι το «πράσινο υδρογόνο» θα μπορούσε να γίνει ανταγωνιστικό του πετρελαίου ντίζελ μέχρι το 2030 αλλά εάν συνεχίσουν να σημειώνονται με τον ίδιο ρυθμό οι τρέχουσες εξελίξεις στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, τότε αντίπαλος του υδρογόνου δεν θα είναι το ντίζελ αλλά η εναποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας σε συσσωρευτές η οποία όμως ήδη εφαρμόζεται και με την πάροδο του χρόνου γίνεται ολοένα και φτηνότερη.

Οι απόψεις για τη χρησιμότητα του υδρογόνου σε διάφορες εφαρμογές μπορεί να διαφέρουν αλλά εάν κανείς εξετάσει την ύπαρξη λογικής στην επένδυση σε μια τεχνολογία ή οποία δεν θα καταστεί οικονομικά βιώσιμη παρά μόνο μετά από δέκα έως είκοσι χρόνια, και μάλιστα σε μια εποχή που προσφέρονται άλλες τεχνολογίες ήδη εφαρμόσιμες και μετρήσιμες, θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι προωθώντας το υδρογόνο περισσότερο υποστηρίζει τα κέρδη της βιομηχανίας του πετρελαίου και λιγότερο την περιβαλλοντικά επιβεβλημένη μείωση των εκπομπών του άνθρακα. (Η προστασία των συμφερόντων του εργατικού δυναμικού της βιομηχανίας του πετρελαίου είναι βέβαια ένα άλλο ζήτημα, αλλά η στήριξη ενός κλάδου που νομοτελειακά τείνει να συρρικνωθεί δεν αποτελεί ορθή μέθοδο επίτευξης ενός άλλου δίκαια επιδιωκόμενου στόχου)

Previous ArticleNext Article